Oleh: Dr Abdullah Hamzah
Semasa bercuti di kampung tidak lama dahulu, usai solat
berjemaah Isyak di masjid, bilal mengumumkan bahawa semua jemaah dijemput ke
kenduri kesyukuran dan solat hajat salah seorang penduduk kampung. Sudah
menjadi budaya di kampung bila mereka mendapat sesuatu nikmat, akan diadakan
kenduri kesyukuran dan solat hajat. Tuan rumah malam itu ingin melahirkan
kesyukuran kerana anaknya dapat melanjutkan pelajaran ke sekolah berasrama
penuh. Oleh kerana imam kampung uzur, saya diminta untuk memimpin solat hajat
pada malam itu. Saya meminta tuan rumah dan anak-anaknya agar berada di saf
pertama di belakang imam untuk solat hajat bersama-sama. Selalu terjadi, tuan
rumah atau tuan empunya hajat tidak solat bersama-sama atau berada di saf
paling belakang sedangkan dialah yang lebih mengetahui hajat sebenar solat
hajat itu didirikan. Saya juga mengambil kesempatan menerangkan
kedudukan solat hajat dalam Islam dan sedikit tazkirah tentang adab berdoa dan
memohon hajat kepada Allah Taala sebelum memimpin solat.
Ada sesetengah pihak mengatakan bahawa solat hajat ini bukannya
sebahagian daripada amalan sunnah yang
diamalkan oleh Rasulullah s.a.w, apatah lagi jika ia dilakukan secara
berjemaah. Tetapi apa yang disepakati ialah, orang beriman mestilah bersikap
sentiasa bergantung harap kepada Allah dalam setiap aspek kehidupan. Berdoa dan
mengharap bantuan kepada Allah adalah merupakan ibadah dan bukti keimanan
kepadaNya. Bahkan Allah berfirman dalam al-Baqarah ayat 186: “Dan apabila hamba-hamba-Ku bertanya kepadamu mengenai Aku
maka (beritahu kepada mereka): Sesungguhnya Aku (Allah) sentiasa hampir (kepada mereka);Aku perkenankan permohonan orang yang berdoa
apabila dia berdoa kepada-Ku.”
Berdoa itu adalah memohon hajat kepada Allah dan Allah
berfirman lagi, juga dalam surah al-Baqarah ayat 45 : “Dan mintalah pertolongan (kepada Allah) dengan jalan sabar dan
mengerjakan solat…” Di sini, Allah sendiri
menyarankan kaedah berdoa dan memohon pertolongan Allah ialah dengan cara
bersolat di samping bersabar. Oleh itu solat sunat hajat adalah merupakan
solat yang dikerjakan oleh seseorang yang mempunyai hajat tertentu dan ingin
memohon kepada Allah agar memperkenankan hajat tersebut.
Solat hajat ini mempunyai asasnya sendiri berdasarkan hadis yang
diriwayatkan oleh al-Tirmizi dari Abdullah bin Abi Aufa. Rasulullah s.a.w
bersabda: “Sesiapa yang mempunyai hajat kepada Allah atau kepada salah
seorang bani Adam (manusia) hendaklah dia berwudhuk serta membaguskan wuduknya
kemudian solat dua rakaat. Terus (setelah selesai solat) hendaklah dia
menyanjung Allah dan berselawat kepada Nabi shallallahu ‘alaihi wasallam,
kemudian dia mengucapkan doa……” (Riwayat al-Tirmizi) . Hadis ini telah dikategorikan sebagai hadis dhaif (lemah)
oleh Imam al-Tirmizi sendiri. Terdapat satu hadis lain yang juga menyokong
amalan solat hajat ini iaitu daripada Abu Darda’ radhiallahu’ anh katanya: Wahai
sekalian manusia! Aku telah mendengar Rasulullah shallallahu ‘alaihi
wasallam bersabda: Sesiapa berwudhuk dan menyempurnakannya, kemudian
mengerjakan solat dua rakaat dengan sempurna, apa sahaja yang dimintanya akan
diberi oleh Allah baik cepat mahupun lambat. - Hadis riwayat
Imam Ahmad dalam Musnadnya, no: 26225.
Walaupun hadis yang kedua ini juga terdiri daripada kategori hadis
yang lemah tetapi ia boleh menjadi sandaran dalam aspek amalan-amalan sunat.
Ianya boleh diamalkan, tambahan pula terdapat ayat al-Quran sendiri menyarankan
bahawa permohonan hajat dan bantuan dilakukan dengan cara bersolat.
Apa yang menjadi persoalannya ialah bagaimana cara solat hajat ini
dilakukan kerana gambaran solat hajat ini sendiri tidak digambarkan dengan
jelas pelaksanaannya. Cuma yang didapati adalah cadangan dan saranan para
ulamak bagaimana cara melaksanakannya. Apabila diteliti tentang cara
pelaksanaan solat hajat ini, kita dapat disimpulkan bahawa terdapat beberapa
cara solat hajat:
1. Solat hajat 12 rakaat dengan 6 kali salam iaitu
solat dua rakaat sebanyak 6 kali. Setiap rakaatnya di baca ayat kursi dan juga
Surah al-Ikhlas.
2. Solat hajat dua rakaat sahaja. Bacaan pada rakaat pertama
selepas Surah al-Fatihah ialah Surah al-Kafirun sekali atau lebih seeloknya
ialah dengan bilangan yang ganjil seperti 3 atau 5 atau 7 dan seterusnya.
Manakala pada rakaat kedua ialah Surah al-Ikhlas selepas al-Fatihah juga dengan
kadar bilangan yang ganjil.
Waktu yang terbaik untuk melakukan solat hajat ini
ialah pada penghujung malam atau awal pagi ketika waktu solat tahajjud kerana
di situlah masanya yang paling tenang dan tidak ramai mereka yang bangun
bermunajat kepada Allah. Namun begitu ia juga boleh dilaksanakan bila-bila masa
yang sesuai berdasarkan keperluan seseorang terhadap hajatnya sendiri.
Solat hajat ini juga lebih baik dilakukan secara individu kerana
setiap orang lebih menghayati hajat masing-masing dan lebih bersungguh-sungguh
berdoa, merayu dan mengharap kepada Allah. Namun jika hajat yang diminta itu
adalah untuk kepentingan awam atau kepentingan ramai ianya boleh dilakukan
secara berjemaah. Cuma apa yang perlu diperbetulkan ialah terdapat segelintir
masyarakat kita yang meminta orang lain untuk solat hajat bagi pihaknya
sedangkan kadangkala tuan empunya hajat sendiri tidak solat bersama-sama.
Apa yang perlu diketahui oleh kita semua ialah apabila kita
mempunyai hajat tertentu dengan Allah tidak semestinya kita melakukan solat
hajat khas untuk memohon doa dan segala permintaan denganNya. Ini
kerana doa kita seharian juga adalah ibarat memohon hajat dan perkenan Allah
dan ia boleh dilakukan setiap kali solat fardhu. Selepas solat fardhu lima
waktu, kita boleh berdoa kepada Allah segala hajat yang dingini dan boleh
dilakukan dalam bahasa yang difahami iaitu Bahasa Melayu. Berdoa dengan cara
ini lebih kepada bermunajat, merayu dan merintih kepada Allah malah ianya lebih
berkesan kerana doa itu timbul dari lubuk hati kita sendiri. Berbanding kita
meminta orang lain untuk berdoa bagi pihak kita yang sudah pastinya kesungguhan
memohon hajat itu berbeza jika kita sendiri yang melakukannya.
Begitu juga saat berdoa yang paling baik ialah ketika sujud di mana
kita boleh berdoa melalui bisikan hati apa hajat yang dingini kerana
nabi telah menyebut bahawa saat yang paling rapat sesorang hambaNya dengan
Allah dalam solat ialah ketika sujud. Tetapi terdapat juga pandangan yang
mengatakan saat yang paling baik berdoa ialah ketika sebelum salam selepas
membaca doa tahiyyat. Begitu juga ada yang mengatakan selepas salam, sujud
sekali lagi selepas solat untuk berdoa dan menyebut segala hajat yang diingini.
Setiap orang boleh memilih cara mana yang lebih disenangi kerana Allah sentiasa
dekat dengan hambaNya setiap masa dan ketika.
Kita sebagai hamba Allah hendaklah sentiasa berdoa dan bergantung
harap kepada Allah. Sikap sentiasa bergantung kepada Allah dan suka menyatakan
hajat kepadaNya adalah merupakan ibadah yang sangat dituntut. Justeru kita
sebagai insan, setiap detik dan ketika mempunyai keinginan dan harapan
tersendiri. Jadikan setiap solat lima waktu seharian sebagai tempat untuk kita
meluahkan isi hati kita dan memohon hajat kepadaNya. Alangkah baiknya jika saat
yang paling dekat dengan Allah di dalam setiap kali solat iaitu ketika sujud
dijadikan sebagai tempat untuk memohon segala hajat kita. pastikan saat yang
singkat itu ketika atau selepas membaca zikir waktu sujud, bisikkan di hati
kita apa sahaja hajat dan keinginan kita kepada Allah tidak kira ianya hajat
dunia dan juga hajat akhirat. Tetapi pastikan bisikan hati memohon hajat kepada
Allah itu tidak merencatkan sifat sujud itu sendiri. Jangan sujud terlalu lama
melebihi kebiasaan dan tidak melebihi kadar masa rukun-rukun solat yang lain.
Mungkin setiap kali sujud dikhaskan satu hajat yang ringkas manakala hajat lain
dibisikkan ketika sujud yang kedua dan begitulah seterusnya. Cara ini juga
dapat mendidik diri kita untuk lebih khusyuk di dalam solat dan menambahkan
sifat kebergantungan dan pengharapan kepada Allah.
Namun, jika kita mempunyai hajat-hajat lain yang lebih besar,
boleh juga dilakukan solat hajat yang khas untuk memohon dan bermunajat kepada
Allah. Ia boleh dilakukan bila-bila masa, tetapi saat yang paling
baik ialah pada penghujung malam iaitu pada waktu sahur. Jika kita mempunyai
hajat yang besar lakukan solat hajat ini sendiri adalah lebih baik dari kita
meminta orang lain untuk solat dan berdoa bagi pihak kita.
Jadikan ibadat solat sebagai tempat untuk kita meluahkan hasrat
dan isi hati kita kepada Allah. Pohonlah apa yang kita inginkan, sesungguhnya
hanya kepada Allah tempat kita mengadu dan padaNyalah tempat kita bergantung dan
memohon segala hajat dan permintaan. Penuhilah solat anda dengan hajat dan doa.
Insya Allah, pastinya Allah tidak akan mensia-siakan permohonan hambaNya yang
khusyuk dan ikhlas.
Artikel ini telah disiarkan dalam majalah Iman siri 14
No comments:
Post a Comment